Overgangsbepalingen in de binnenvaart voor de technische voorschriften zijn regels die de overgang van oude naar nieuwe technische eisen reguleren. Ze zijn bedoeld om scheepseigenaren en andere belanghebbenden tijd te geven om zich aan te passen aan nieuwe regelgeving zonder dat dit direct tot grote investeringen of aanpassingen leidt. Deze bepalingen zorgen voor een soepele overgang en voorkomen verstoringen in de binnenvaartsector.
Als nieuwe voorschriften niet uitvoerbaar zijn of dat het hele hoge kosten met zich meebrengt, kun je een beroep doen op de hardheidsclausule. Deze clausule biedt ontheffing van bepaalde technische voorschriften als ze onuitvoerbaar of te duur zijn, vooral oudere schepen kunnen vaak niet voldoen aan moderne eisen vanwege hun constructie en vaargebied.
Wanneer komt een schip in aanmerking?
Er zijn twee criteria waarbij er aanspraak kan worden gemaakt op de hardheidsclausule:
Het is mogelijk om per schip in één aanvraag voor een hardheidsclausule ontheffingen voor meerdere bepalingen aan te vragen. KBN raadt dit sterk aan, gezien het tijdsintensieve proces.
Zo moet er eerst worden gekeken naar welke bepaling je ontheffing je nodig hebt, dus eigenlijk waar het schip niet aan kan voldoen. Wanneer dit in kaart is gebracht wordt de hardheidsclausule door de eigenaar ingediend bij de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT). Zij controleren vervolgens de volledigheid van de gegevens.
Als dat volledig is, wordt de aanvraag naar het Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) of CESNI-secretariaat gestuurd, zij bespreken dan of de ontheffing wordt verleend. Dit proces duurt jaren. Bij de CCR ongeveer één tot anderhalf jaar, bij de EU duurt het soms wel vier jaar voordat er een definitief besluit is genomen.
Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) helpt scheepseigenaren (leden en niet-leden) met het voorbereiden van de hardheidsclausule (HHC). Met de HHC kan de scheepseigenaar bepaalde ontheffingen krijgen op overgangsbepalingen. Erg belangrijk aangezien de meeste van deze schepen, naast dat ze wat ouder zijn, nog goed functioneren. Het zou zonde zijn om deze schepen niet meer in te zetten voor goederenvervoer.
Beleidsadviseurs assisteren bij het voorbereiden van de aanvraag, waardoor deze veel zorgvuldiger en sneller kan verlopen. Dit versnelt de procedure doordat de keuringsinstelling de goed onderbouwde ontheffingen snel kan beoordelen en kunnen voorzien van een formeel inspectierapport.
In april 2024 is al het twintigste schip bezocht. Uit het bezochte schepen blijkt dat veel arbogerelateerde onderwerpen en scheepsconstructies bij verbouwde schepen gebruik willen maken van de ontheffingen. De afwijkingen zijn meestal niet beperkt tot 55 meter. Want zelf de 110 meter schepen kunnen soms niet aan de overgangsbepalingen voldoen.
Beleidsadviseur Techniek & Vergroening
In de nieuwste aflevering van onze podcast Samen Voortvarend duiken we in een urgente kwestie: de technische voorschriften voor binnenvaartschepen. Leendert Korvink en Yorick Verheij, beleidsadviseurs op het gebied van techniek en vergroening bij KBN,…
