*|MC_PREVIEW_TEXT|*

18 januari 2024 - Nr. 2

Nieuws & Updates

Onderzoek naar effect van extreme waterafvoer op de capaciteit van de Rijnvaart
Hardheidsclausule
Vervangen van een lichtmatroos
Nautisch Technische berichten
Inventarisatie scheepvaart onderwerpen website ILT
Interessante leestips
Agenda

Laagwater

Onderzoek naar effect van extreme waterafvoer op de capaciteit van de Rijnvaart

Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) hecht veel waarde aan gedegen wetenschappelijke onderzoek naar de invloed van laagwater en klimaatverandering op de binnenvaart. Daarom ondersteunen we Frederik Vinke, die aan de TU Delft promoveert op dit onderwerp. Onlangs publiceerde hij een vernieuwende data-analyse waarin de rivierafvoer bij Lobith wordt gekoppeld aan de actuele vervoerscapaciteit van schepen voor droge lading, containers en natte bulk. In plaats van modelberekeningen op voorbeeldschepen, baseert Vinke zijn analyse op werkelijke tonnages van diverse scheepscategorieën. De informatie is verkregen uit het Informatie Volg Systeem (IVS) van Rijkswaterstaat over de periode 2010-2020.

De publicatie is in wetenschappelijke kringen niet onopgemerkt gebleven, met een eervolle vermelding in het toonaangevende blad 'Nature Climate Change'. Dit is opmerkelijk voor onderzoek over de binnenvaart. Het artikel is vrij beschikbaar in het blad Climate Risk Management.

De studie onthult dat het droge ladingsegment het beste in staat is om de gevolgen van laagwater op te vangen. Dit komt door de wijze waarop duwbakken met motorschepen worden meegevoerd en het feit dat droge ladingschepen relatief licht zijn. Bovendien is de diversiteit in de droge ladingvloot groot, met veel oudere schepen die extra capaciteit bieden bij laag water. Deze oudere schepen hebben als voordeel dat ze vaak een wat kleinere holte hebben en bij laag water meer mee kunnen nemen. Bij containerschepen, die zwaarder zijn en minder divers, is de gevoeligheid voor laagwatereffecten hoger. De tankvaart ervaart de meeste uitdagingen, dit komt vooral door de toename van de ledige diepgang bij dubbelwandige schepen, wat de capaciteit sterk beïnvloedt.

Deze inzichten zijn vanzelfsprekend voor de binnenvaartsector, maar niet per se voor beleidsmakers en wetenschappers. Dergelijke publicaties dragen bij aan een breder begrip, wat cruciaal is voor het ontwikkelen van effectief beleid om de bevaarbaarheid van de Rijn in de toekomst te waarborgen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Cornelis van Dorsser.

Naar boven

Wat kan u van KBN verwachten?

Hardheidsclausule

Denkt u dat een belastingwet in uw situatie een onbedoeld gevolg heeft? Dan kunt u een verzoek om toepassing van de hardheidsclausule indienen. KBN raadt aan om uit te zoeken of een aanvraag voor een hardheidsclausule mogelijk is.

Door een hardheidsclausule zijn permanente ontheffingen mogelijk van technische voorschriften, die
(1) onmogelijk uitvoerbaar zijn of
(2) onevenredig hoge kosten veroorzaken wanneer er aanpassingen uitgevoerd moeten worden.
De evenredigheid wordt vergeleken met de economische waarde (verzekerd bedrag op polis) van het betreffende vaartuig. Per schip kunnen in één hardheidsclausuleaanvraag voor meerdere bepalingen ontheffingen worden aangevraagd.

Vanuit KBN bieden wij aan om de ondernemers hierbij te helpen.
Leden betalen enkel de kosten voor externe deskundigen, indien nodig. Niet-leden betalen een marktconforme prijs voor deze voorbereidende werkzaamheden. Uiteindelijk moet de eigenaar de hardheidsclausuleaanvraag bij de ILT indienen via een keuringsinstelling of klassenbureau, die vervolgens de volledigheid van de gegevens controleert. Daarna stuurt het ministerie van IenW de aanvraag naar het CCR- of CESNI-secretariaat voor internationale bespreking. Dit gehele proces kan ongeveer 1 jaar in beslag nemen voor een schip met een Rijncertificaat. Als het schip een EU-certificaat heeft (zonder zone R), kan dit traject echter tot wel 4 jaar duren voordat er een uitspraak bekend is.

Dankzij de voorbereidende werkzaamheden met KBN, waarin de noodzakelijke acties voor onderbouwing worden besproken, kan de formele aanvraag zorgvuldiger en vooral sneller worden doorlopen. De keuringsinstelling kan de uitgewerkte en onderbouwde ontheffingen snel doornemen en voorzien van een formeel inspectierapport om de procedure te starten.

Als u hiervoor de voorbereiding van de aanvraag wilt opstarten. Kunt u contact opnemen met KBN om u hiermee te helpen. Wacht hierbij niet tot bijvoorbeeld een taxatie van uw schip. Het is namelijk niet mogelijk om een gezamenlijke controle uit te voeren, aangezien het niet is toegestaan door de Raad van Accreditatie. Dit is ook één van de redenen waarom NBKB is geschorst op dit moment.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Leendert Korvink.

Naar boven

Aan boord

Vervangen van een lichtmatroos

In het Reglement betreffende het scheepvaartpersoneel op de Rijn (RSP) wat is ingegaan per 1 april 2023 wordt in artikel 3.02 lid 2 aangegeven in welke functie de houder van een kwalificatiecertificaat mag varen. Dit houdt in, dat men nog altijd in een lagere functie kan worden ingezet. Een schipper kan dus varen als stuurman, volmatroos, matroos of deksman. Het verschil met het oude RSP is, dat dit niet meer mag in de functie van lichtmatroos.

De lichtmatroos is de ‘opleidingsplek’ aan boord, die niet mag worden vervangen door iemand, die al in het bezit is van een kwalificatiecertificaat. Dit is zo afgesproken in de nieuwe beroepskwalificatie richtlijn (2017/2397), om op deze manier het aantal opleidingsplekken aan boord te behouden of wellicht te vergroten. Dit betekent, dat de schipper wel kan worden ingezet als stuurman, volmatroos of deksman.

Bemanningstabel
De bemanningstabel, zoals deze in het RSP zijn opgenomen, zijn de minimumtabellen. Er mag altijd met hoger gekwalificeerd personeel worden gevaren. Een uitzondering in deze bemanningstabel is, zoals eerder aangegeven, de lichtmatroos. In de bemanningstabel is vaak de lichtmatroos opgenomen, waarbij soms wordt aangegeven dat deze mag worden vervangen door een deksman. In sommige gevallen mag de lichtmatroos niet worden vervangen. Als dat het geval is, voldoet een schip (> L 86 m) wat vaart met 3 schippers niet aan de bemanningstabel, ondanks het minimum voorschrift en het feit, dat men met 3 schippers meer kwalificaties aan boord heeft dan bijvoorbeeld in A1 / S2 is vermeld: schipper, stuurman en lichtmatroos. Een schipper, stuurman, volmatroos of matroos mag in het nieuwe RSP niet de lichtmatroos vervangen en kan dit leiden tot een boete bij een controle. Alleen indien het mogelijk is de lichtmatroos vervangen door een deksman voldoet men aan de minimale bemanningseisen.

Van S2 naar S1
In de gevallen dat de vervanging van een lichtmatroos door een deksman niet in de bemanningstabel is opgenomen, kan worden gekozen voor varen in een lagere technische standaard, dus S1 in plaats van S2. Op deze manier kan de verplichting van de lichtmatroos worden omzeild, in het geval dit nodig of wenselijk is. Voor een schip (>L 86 m) in A1 / S1 is de minimale bemanning 1 schipper, 1 stuurman en 1 matroos. Met een bezetting van 3 schippers voldoet men in ruime mate aan de minimum bemanning en wordt de lichtmatroos omzeild.

Voor een motorschip met 1 bak in A2 geeft de minimale bemanning 2 schippers, 1 volmatroos en 2 lichtmatrozen. Hierbij mag 1 van de lichtmatrozen worden vervangen door een deksman.

Als er geen lichtmatrozen aan boord zijn kan worden uitgeweken naar S1. De bemanning is daar 2 schippers, 2 matrozen en 1 lichtmatroos (die vervangen mag worden voor een deksman).

Ook hier blijft het aantal personen aan boord gelijk (5), alleen zal in een andere functie gevaren moeten worden.

Controle
Bij KBN komen vooral vanuit Duitsland meldingen binnen dat dit tot problemen en soms zelfs boetes leidt. Houd daarom in het vaartijdenboek aan dat wordt gevaren in S1 en vermijd in alle gevallen om de functie van lichtmatroos te vermelden. Intussen is melding gemaakt dat artikel 3.02 lid 2 voor veel verwarring zorgt en is gevraagd of kan worden gekeken naar een andere formulering van dit artikel.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Henriëtte Schreuders.

Naar boven

Nautisch Technische berichten

Sluis Weurt: hinder door onderhoud vanaf eind januari 2024

Rijkswaterstaat (RWS) voert diverse grote onderhoudswerkzaamheden uit aan de westkolk van sluis Weurt. Daarom is de westkolk vanaf 31 januari 2024 tot begin augustus meerdere keren volledig gesloten voor scheepvaart. Tussen de sluitingen is steeds een deel van de westkolk beschikbaar om te schutten. De oostkolk blijft helemaal open tijdens de werkzaamheden.

‌Tandwielen Waal- en kanaaldeur westkolk vervangen
Om de sluis de komende jaren betrouwbaar te laten werken, vervangt Rijkswaterstaat tijdens de onderhoudswerkzaamheden onder andere de grote tandwielen van de aandrijving van de Waal- en kanaaldeur. Hiervoor zet RWS de betreffende deuren vast op bokken: verhoogde constructies waar de zware deuren stabiel op rusten. Schepen kunnen daardoor tijdens de werkzaamheden in principe veilig onder de deuren door blijven varen. Alleen voor een deel van de werkzaamheden is het nodig om de westkolk een aantal keren volledig te sluiten.

‌Sluitingen westkolk
De westkolk is voor dit onderhoud op de volgende momenten volledig gesloten:

31 januari 08.00 t/m 16.00 uur;
6 februari 07.00 uur t/m 8 februari 17.00 uur;
27 februari 07.00 uur t/m 17.00 uur;
2 april 07.00 uur t/m 17.00 uur;
30 april 07.00 uur t/m 31 mei 17.00 uur;
3 juli 07.00 uur t/m 17.00 uur;
31 juli 07.00 uur 2 augustus 17.00 uur;
6 augustus 07.00 uur t/m 8 augustus 17.00 uur.

‌Tussen de sluitingen schut de westkolk steeds met een beperkte lengte. Van 8 februari tot 30 april is er met 140 meter ook voor langere schepen voldoende ruimte. Van 31 mei tot 31 juli is de lengte 110 meter en kunnen langere schepen niet door de westkolk. De oostkolk blijft tijdens de sluitingen wel beschikbaar. Tijdens de langere sluiting vanaf 30 april vervangt RWS onder meer de camera’s voor de bediening, werkt RWS de verflagen op de deuren bij en herstelt RWS aanvaarbeschadigingen.

‌Vooraf: sluiting oostkolk 15 t/m 26 januari
Voordat de werkzaamheden aan de westkolk van start gaan, vervangt RWS de camera’s voor de bediening van de oostkolk. Daarom is de oostkolk van maandag 15 januari 7.00 uur tot en met vrijdag 26 januari 17.00 uur gesloten voor de scheepvaart. In deze periode is de hinder beperkt: de westkolk blijft nog volledig beschikbaar om te schutten.

‌Groot onderhoud
Al deze werkzaamheden zijn onderdeel van groot onderhoud aan het hele sluiscomplex Weurt. De afgelopen jaren zijn onder meer alle 6 de sluisdeuren volledig gerenoveerd. Ondertussen werkt Rijkswaterstaat toe naar grootschalige vervanging en renovatie van het hele complex vanaf 2028.

‌Over sluis Weurt
Sluis Weurt is de verbinding tussen het Maas-Waalkanaal en de Waal. Het complex bestaat uit 2 schutsluizen: een oostkolk (aangelegd tussen 1923 en 1928) en een westkolk (1975). Jaarlijks passeren ongeveer 29.000 binnenvaartschepen het sluiscomplex Weurt.

Sluis Panheel geheel gestremd

Sinds woensdagavond 17 januari is de oude kolk van sluis Panheel gestremd. De nieuwe kolk is sinds het najaar van 2022 gestremd. Dit betekent dat de scheepvaart geen gebruik meer kan maken van deze sluis.

In zowel de boven- als beneden deuren is er scheurvorming opgetreden. Bij de bovendeuren is de scheurvorming inmiddels dusdanig ernstig dat er woensdagavond is besloten om de sluiskolk niet langer te gebruiken uit veiligheidsoverwegingen. Rijkswaterstaat hield deze ontwikkeling reeds nauwlettend in de gaten en zal doorgaan met het monitoren van de deuren.

De nieuwe kolk van sluis Panheel is sinds 30 september 2022 gestremd vanwege kapotte drijvende bolders. Rijkswaterstaat bekijkt welke maatregelen genomen kunnen worden om (één van) de kolken weer te kunnen gebruiken. Tot het herstel hiervan kan scheepvaart omvaren via sluis Empel (bij Den Bosch). De huidige beschikbare omvaarroutes zijn via het Maximakanaal en de Zuid-Willemsvaart of via het kanaal Briegden-Neerharen en de Zuid-Willemsvaart.

Sluis Panheel ©️Rijkswaterstaat – Flying Eye

Modernisering van de sluizen op de Boven-Schelde

De toekomst van het binnenvaartverkeer op het netwerk Seine Schelde Vlaanderen is voor u van groot belang. Daarom investeert De Vlaamse Waterweg in de modernisering van de sluiscomplexen in Asper, Oudenaarde en Kerkhove. Hier is voor gekozen omdat de bestaande sluizen op de Boven-Schelde (Asper, Kerkhove en Oudenaarde) dateren van de jaren 1920. Zo’n 100 jaar op de teller! Dat betekent vaak stremmingen en een reële kans op uitval. Ze zijn ook beperkt in diepgang en niet voorzien op schepen van klasse Vb (190 meter lang, 11,4 meter breed en een diepgang van 3,5 meter).

Eerst wordt de renovatie van de sluizen ingepland, daarna de bouw van de nieuwe sluizen. Op die manier wordt de betrouwbaarheid verhoogd en beperken we de risico’s op uitval tijdens de bouw van de nieuwe sluizen. Tijdens de renovatiewerken zal er echter onvermijdelijk hinder zijn voor de doorvaart en overslag. Dankzij de functionerende gerenoveerde sluizen zal de hinder voor de binnenvaart op het moment van de nieuwbouwfase beperkt blijven.

Fasering van de renovatie
Om de werken zo vlot mogelijk te laten verlopen met zo een beperkt mogelijke impact, wordt een tweefasenaanpak per sluiscomplex vooropgesteld:

Fase 1: korte stremming met als doel om de huidige toestand van de bestaande sluizen in kaart te brengen (inspectie, opmeting …) en de effectieve renovatiewerken maximaal te kunnen voorbereiden. (2025-2026)
Fase 2: langere stremming voor het uitvoeren van de effectieve renovatiewerken. (2027-2031)

De onderlinge fasering tussen de verschillende sluiscomplexen is nog niet bepaald. Naast organisatorische en uitvoeringstechnische componenten wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met uw input in de verdere uitwerking van de fasering.

Vragenlijst - renovatie bestaande sluizen
Als schipper of bedrijf zal u impact ondervinden van de renovatie van de bestaande sluizen. Met deze vragenlijst wensen we daar zicht op te krijgen om deze impact zoveel mogelijk te beperken. Uw antwoorden zijn belangrijk in de afweging van de fasering van de werken over de drie sluizen heen.

De vragenlijst voor bedrijven.
De vragenlijst voor schippers.
Graag de vragenlijst invullen vóór 31 januari 2024.

Stremming sluizen in Evergem

Van 18 januari tot 30 januari zijn zowel de grote sluis van Evergem als de kleine sluis gestremd. De Vlaamse organisaties hebben hierover hun ongenoegen geuit, en KBN heeft dit standpunt ondersteund.

In reactie hierop ontving KBN een bericht van de Vlaamse Waterweg NV. Zij hebben KBN laten weten dat er deze maand verschillende werken worden uitgevoerd ter hoogte van het sluizencomplex te Evergem. Deze werkzaamheden hebben verschillende doelen. Enerzijds omvat het project de overschakeling naar de afstandsbedieningscentrale voor zowel de sluizen als de stuwen. Anderzijds wordt de aandrijving van de deuren bij beide sluizen bekeken en aangepast.

Er is geprobeerd de werkzaamheden zoveel mogelijk te spreiden, maar dit bleek niet geheel haalbaar.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Leny van Toorenburg.

Naar boven

Uw medewerking

Inventarisatie scheepvaart onderwerpen website ILT

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is gestart met een inventarisatie van alle scheepvaartinformatie op haar website. Het doel is om de webpagina’s zo in te richten dat bezoekers de informatie over scheepvaart gemakkelijk kunnen vinden.

Denk daarbij aan informatie over de aanvraag van certificaten, vervoer van gevaarlijke stoffen, bemanningszaken, medische zaken, en dergelijke. Zij betrekken daarbij graag de mensen die daadwerkelijk gebruik maken van die informatie. En daar hebben zij uw hulp nodig.

Wat gaan ze doen?
Vanuit de organisatie hebben ze onderzocht welke vragen er allemaal binnenkomen over scheepvaartonderwerpen, en ook welke pagina’s veel bezocht worden. Op basis daarvan maken ze twee voorstellen voor de onderverdeling van informatie over scheepvaart op de website. Die voorstellen willen ze voorleggen aan een aantal mensen uit de scheepvaartsector. Ze verwachten dat de input hen echt helpt om de website te verbeteren.

Het onderzoek start in de komende 1-2 maanden en de eerste fase is online. Hierbij leggen zij online twee voorstellen voor qua website en vragen u hierop te reageren. Wat valt u op? Hoe vindt u het gemakkelijkst de informatie? Een tweede fase van het onderzoek zal op locatie plaatsvinden.

Bent u bereidt om ILT te helpen en uw ervaringen met de website te delen? Dan kunt u zich aanmelden via optimalisatiewebsitescheepvaart@ilent.nl.

Naar boven