Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) maakt zich grote zorgen over de ontwikkelingen in de beschikbaarheid van scheepsruimte voor de container- en droge ladingmarkt. Door de grote vraag naar kolen als alternatief voor gas, wordt een groot deel van de geschikte scheepscapaciteit naar deze markt getrokken. Daarnaast worden schepen uit de markt weggekocht of gecharterd om naar het Oostblok te worden overgebracht, voor het vervoer van Oekraïens graan. Dit leidt niet alleen tot sterke prijsstijgingen maar ook tot toenemende schaarste aan scheepsruimte.
Op dit moment is niet alleen in de droge lading- en containermarkt, maar ook in de kolenmarkt sprake van een groot tekort aan scheepscapaciteit. Daardoor kan de dienstverlening niet langer op het gewenste niveau gehandhaafd worden en worden afvaartfrequenties noodgedwongen afgeschaald. In combinatie met de dalende waterstanden en de bestaande operationele problemen in de zeehavens (zoals de congestie in de Rotterdamse haven, Cargo Opening-regimes die op de deepsea-terminals toegepast worden en de volle stacks op zowel deepsea- als inland terminals), leidt dit tot grote problemen in logistieke ketens.
Hoe de situatie zich zal ontwikkelen is zeer onzeker. Er is een grote vraag naar allerlei producten. Productieprocessen draaien enerzijds op volle toeren, maar anderzijds kunnen grondstoffen of onderdelen niet aangeleverd worden en gerede producten niet afgevoerd.
De binnenvaart heeft een grote strategische waarde. Als de dienstverlening niet langer gegarandeerd kan worden, komt zowel de continuïteit van productieprocessen als de leveringszekerheid naar consumenten in gevaar. Alternatieven voor de binnenvaart (spoor- of wegvervoer) zijn slechts beperkt voorhanden: ook daar is sprake van capaciteitsproblemen.
De Europese Commissie zet solidarity lanes op en organiseert matchmaking events om het vervoer van Oekraïens graan te faciliteren. Het belang daarvan willen wij niet bagatelliseren. Maar de keerzijde van de medaille is dat de thuismarkt van de schepen die daardoor naar Oost-Europa vertrekken in gevaar komt.
Al met al is de huidige situatie zeer zorgwekkend.
De binnenvaart blijft zich binnen de beperkte mogelijkheden inzetten om het noordwest-Europese logistieke systeem in beweging te houden. Daarnaast brengen wij de huidige problemen nadrukkelijk onder de aandacht van zowel de Nederlandse als Europese overheid, met de dringende oproep om een integrale visie waarbij óók de consequenties voor de logistieke systemen in ogenschouw genomen worden.
