Nederland moet veiliger, weerbaarder en economisch sterker worden, en stappen zetten richting klimaatneutraliteit. Vervoer over water kan een belangrijke bijdrage leveren aan bijna al deze uitdagingen. Het is essentieel om de economie en industrie draaiende te houden, strategische goederen te vervoeren en klimaat neutrale energiedragers te transporteren.
In het regeerakkoord erkent de regering het belang van multimodaal vervoer, de logistieke positie van de havens en de rol van de binnenvaart. De vergroeningsdoelen voor 2023 en 2050 blijven staan. KBN wil hierover graag in gesprek met minister Madlener van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om in deze regeerperiode en bij de voorjaarsnota van 2025 concrete stappen te zetten. Het versterken van vervoer over water, de verwachte groei daarvan, de verbetering van vaarweginfrastructuur en de verduurzaming en digitalisering moeten immers in nauwe samenwerking tussen overheid, verladers en vervoerders vorm krijgen.
De minister van Infrastructuur en Waterstaat kan hierin een cruciale rol spelen door te zorgen voor de randvoorwaarden die dit mogelijk maken, zoals klimaatbestendige rivieren, goede verbindingen, betrouwbare infrastructuur en sluizen. Daarnaast zijn maatregelen voor vergroening, afgestemd met de binnenvaart, en Europese fondsen ter ondersteuning van de transitie noodzakelijk.
KBN wil snel met de minister aan de slag met de volgende prioriteiten:
- Een toekomstbestendig vaarwegennet met goede aansluitingen, betrouwbare infrastructuur en voldoende rust- en wisselplaatsen. Ondanks een lichte groei in het budget voor onderhoud en vernieuwing (bijna 800 miljoen in 2025), blijft er een structureel tekort van circa 250 miljoen euro per jaar voor vaarweginfrastructuur.
- Een helder pad om op basis van verplichte bijmenging met biobrandstoffen* de doelstelling om ook met bestaande aandrijvingen in 2030 nog maar de helft van de CO2 uit te stoten, te realiseren. De eerder vastgelegde vergroeningsdoelstellingen voor 2030 en 2050 staan ook voor de nieuwe regering overeind. In de begroting wordt op verschillende plaatsen ingegaan op de vergroening van de binnenvaart onder meer door de aankondiging van bijmenging in het kader van de Europese richtlijnen (RED-3) en invoering van ETS voor de brandstof in de binnenvaart. Een verplicht label is op de lange baan geschoven en voor verduurzaming binnenvaartschepen en voor waterstof aandrijvingen blijven bestaan. Over doel en middelen wil KBN met verladers en ministerie snel een samenhangend en duidelijke koers voor ondernemers schetsen. Daarin past terughoudendheid in het aan de binnenvaart opleggen van Europese en nationale maatregelen die geen directe bijdrage leven aan de vermindering van de CO2-uitstoot. *Op basis van de recent voor de binnenvaart overeengekomen specificaties van de brandstofkwaliteit.
- Terughoudendheid bij het opleggen van Europese en nationale maatregelen aan de binnenvaart die geen directe bijdrage leveren aan CO2-reductie.
- Fondsen voor innovatie in schepen en de verdere ontwikkeling van klimaatneutrale aandrijvingen.
- Ondersteuning voor innovatieve logistieke concepten en schepen, om het uitgebreide Nederlandse vaarwegennet ook in de toekomst optimaal te benutten. Dit omvat ook een collectieve ontheffing van CCR-eisen voor bestaande schepen, zolang de veiligheid niet in het geding komt. Dit laatste wordt ook in de begroting genoemd in het kader van het CCR onderzoek overgangsbepalingen voor het kleine schip.
- Toegang tot Europese fondsen voor het mkb in de binnenvaartsector, om de financiering van de energietransitie haalbaar te maken.
- Een op verladers gericht programma om meer lading via het water te vervoeren. In de begroting zijn daar middelen voor vrijgemaakt. Hierbij is een modalshiftdoelstelling geformuleerd van een blijvende modal shift van 441.000 containers per jaar van weg naar de binnenvaart en het spoorgoederenvervoer.
- Daarnaast zijn er ambities op het gebied van goederenvervoer en digitalisering, zoals benoemd in de begroting. Diverse projecten, waaronder een nieuwe goederenvervoeragenda, het Digitaal Platform Logistiek en eFTI, staan op de agenda. KBN is betrokken bij deze ontwikkelingen, maar het is nu tijd om deze plannen ook daadwerkelijk te realiseren.
In de voorjaarsnota van 2025 kan dit kabinet prioriteiten stellen voor logistiek, infrastructuur en vergroening. KBN draagt hier graag de bouwstenen voor aan.
